BEÝI.

Köplenç akar suwuñ boýunda ösýän beýiniñ miweleri adam bedenine gerekli iñ ýokumly maddalary özünde jemleýär. Ol witaminlere, minerally birleşmelere, uglewodlara örän baý bolup, bejeriji häsiýete eýedir. Beýi ganazlykda, bagyr we böwrek agyrmalarynda örän peýdalydyr. Beýiden taýýarlanan işdäaçarlaryñ düzüminde kaliý, kalsiý, mineral maddalar has-da köpdür. Ondan taýýarlanan içgini süýjili diabit keselli näsaglara içmeklik has-da peýdalydyr. Beýiden mürepbe, datly içgileri hem taýýarlap bolýar.Milli tagamlarymyzyñ biri bolan palawy taýýarlanymyzda, tüwi buga goýlan mahaly beýini 4 bölege bölüp buglasañ, palawa ýakymly ys hem-de tagam berer.

HURMA.

Düzüminde glýukoza, kaliý, ýod, demir, magniý, saharoza, fruktoza we A, C, R ýaly witaminleri özünde jemleýän datly hurma miwesi ynsan saglygyna peýdaly iñ gerekli miweleriñ biridir. Ol adam bedeninden gerekmejek natriý duzlaryny çykaryp, böwrekde daş döremek howpunyñ öñüni alýar. Şeýle hem ýürek myşsalaryny, kelle beýnisini işjeñleşdirýär, nerw dartgynlylygynyñ gowşamagyna ýardam edýär. Hurma adamyñ bedeniniñ işjeñligini artdyryp, immunitetini ýokarlandyrýar. Bu bolsa kesel dörediji mikroorganizmlere garşy göreşmäge şert döredýär. Hurmany iýmezden öñ, onuñ daşynyñ ýukajyk gabygyny aýryp iýmeklik maslahat berilýär.

KOKOS.

Kokos agajynyñ boýy 20 metre çenli beýiklikde ösýär. Ol Taýlandda, Şri-Lankada, Kolumbiýada ösdürilip ýetişdirilýär. Kokos agajy 90-100 ýyla çenli ýaşaýar we 7 ýyldan soñ hasyl berip başlaýar. Ol düzüminde adam bedeninde añsat siñýän ýaglary özünde saklaýar. Hindi kokosynyñ iýmitiñ aşgazanda gowy siñmeginde-de örän uly peýdasy bar. Kokos miwesiniñ içindäki suw gaplanyp, köpçülige hödürlenilýär. Konditer önümlerinde hem kokos giñden peýdalanylýar.

ZEÝTUN.

Zeýtun bagynyñ miwesi bişip ýetişeninden soñ, duz ergininde gaýtadan işlenilmegi bilen iýmäge ýaramlydyr. Onuñ gara hem gök reñki miwesi örän ýokumly, ýokary kaloriýaly bolup, adam bedenine gerekli witaminlere baýdyr. Zeýtun miwesinden taýýarlanan ýagda köp mukdarda beloklar, pektin, şeker ýaly gymmatly witaminler we mineral maddalar bardyr. Şonuñ üçinem zeýtun ösümliginden taýýarlanylýan ýaga köp isleg bildirilýär. Mundan başga-da zeýtun ýagy parfýumeriýada, lukmançylykda we tehnikada hem giñden peýdalanylýar. Her günki naharda 3-4 däne zeýtun miwesini iýmeklik beden üçin örän peýdalydyr.

Taýýarlan: G. Derýaýewa.

259

14

3

6

0

Mowzugy VIP edenler: