06:12 Mowzuk

Şeýtan (Orazguly Annaýew)

Bu gün säher bilen
Iş ýerimde işlän bolup otyrkam,
Meniñ açyk duran gapymy kakman,
Sorap bilinmedik islegme bakman,
Şeýtan gelip girdi meniñ ýanyma.
Ilki tanamadym,
Bilip bilmedim,
Näçe agram salsam-da men añyma.
Onuñ keşbi,
Oñ görnüşi däl eken,
Aýdyşlary ýaly şeýtan bir myrdar.
Gaýra bu şeýtanyñ şeýtan ýüzünde,
Bu çaklar duşmaýan ýiti mähir bar.
Edepli ekeni,
Gelmedi ol alkymyma dykylyp,
Onuñ orny boldy otagyñ künji.
Ýöne men özümi oñaýsyz duýdum,
Ynjalyk berenok maña bir ünji.
Soradym men ondan:
Etdimmi ikilik
Işimde,
durmuşda
ýa-da ömrümde
Lebzim ýuwutdymmy,
adam satdymmy,
Wezipe aldymmy
Bir kişiniñ aýagyna ýykylyp?
Ýa howpdan çekinip,
Itdimmi başgany uçut gaýadan
Yza çekilip?..
Soragyñ yzyndan sorag ýagdyryp
Berýän sowallamdan barýan ýygrylyp.
Şeýtan söz gatmady,
Köpmanyly garap otyr ýylgyryp.
Dymdym öz soragma özüm düwünip,
Diñlemekçi boldum şeýtan buýrugyn.
Ol bolsa ýerinden galdy-da sessiz,
Sorag alamaty ýaly göterdi
Ýere ýetip ýatan uzyn guýrugyn.
Soñ bir sözem diýmän çykyp gitdi ol,
Bu şeýtandan maña bolmady zowal.
Müñ soragma derek goýup gitdi ol,
Meñ soragma derek ýekeje sowal...

Akylyndan aşa düşen bu ynsan,
Ynjan ynsabyna diýýärmi şeýtan?!

* * *

Dünýä bazaryna çykdym men bu gün,
Hyrydary bolup juda köp zadyñ.
Gözläber,
saýlaber islegñe görä
Bardyr munda özi,
tapsañ bar adyn.
Aljakmy sen töläp ýoñsuz bahany
Taryh jümmüşinden gelen kitaby.
Ynha, datsañ şumerleriñ şeraby,
Ýa-da iýseñ faraonlañ gutaby,
Bu öwrümde satylyp dur daraklar,
Ýasalypdyr olar süñkünden piliñ.
Hyrydar bolsañyz - guluñ zynjyry,
Zynjyrdanam agyr okuwdyr bilim.
Seret munda geljek,
geçmiş satylýar.
Gülki, agy, aýdym,
Etmiş satylýar.
Ömür,
ölüm,
Gala,
gorgan satylýar.
Nika ýüzük bilen ýorgan satylýar.
Bu zeminiñ üsti,
Deñiziñ düýbi,
Çaganyñ reñki,
Geliniñ düýşi,
Akyllyñ agysy,
Akmagyñ huşy,
Ejizlik satylýar ㅡ dyzyny epen,
Satylýar kepen.
Satylýar içgi
Satylýar içki...
Bu gyzan bazarda bahaladýan ýok.
Satylsa-da ynsan,
Ynsap
Ähli zat ýalandan,
çyndan.
Gorkýan ýok bazarda
Hudaýdan, jyndan.
Sebäbi olañam bahasyn biri,
Alandyr el basman,
Satýanlaryñ özi özüni bir çak
Satandyr ahmal...
Bahaladyp gördüm ýeriñ şaryny,
Mugt diýdiler,
Kime gerek beýle biderek haryt?
Başga zat almaga pulum ýetjek däl,
Mugt zady almasa men ýaly garyp.
Özüm bilen el basyşdym,
Söwdalaşdym,
ylalaşdym,
Indi alyp gidýän zemini öýe
Indi ol meniñki
meniñ düşün!
Söwdañyzy başga ýerde ediñ siz,
Düşün...

* * *

Şu gün seniñ gözleriñde,
Bulduraýan gözýaş gördüm.
Şu gün seniñ gözleriñde,
Goşalandy meniñ derdim.
Çogup çykan ahy-nala
Diñer ýerde diñmedi
Şor damjalañ ýekejesem
Ýañagyña siñmedi,
Diñe gözüñdäki gözýaş
Çekdi meniñ ünsümi.
Ýöne seniñ beýle derdiñ
Düýnkümi ýa şu günkümi?!
Bilip bilmedim ony men,
Gözdäki ýaşynda many kän eken.
Öñem görünýärdi gözleriñde ýaş,
Ýöne oña hiç kim düşünmä eken.
Ynha,
Kyrk ýaşamak gerek ekeni,
Kän zatdan ýadamak gerek ekeni
Näzden dörän ýaş däl,
Bu günki gözýaş
Jemlenipdir bar ykbal bir damjadaㅡ
Ýar mährinden ganmakdan
Dörän ýaş däl,
Bu gözýaşda başga-başga many bar.
Ömür hakda bar üýtgeşik çakylyk.
Jemlenipdir bar ykbal bir damjada
Şor damjada
geçen
geljek,
bakylyk
Bu zatlaryñ baryn görýän,
Ýöne señ gözlerñi görüp bilemok.
Ähli zatdan,
öz-özümden gabanyp,
Hany meniñ öñki öpen gözlerim?!
Syr perdäni
Göter gözden gabagyñ,
Gizlediñmi göreçlerñi
Bu dünýäniñ şumlugyndan,
Ynsanyñ döreden ýagtylygynyñ
Älemi bürejek giñ tümlüginden,
Meni heläk edýän ähli sowallañ
Jogabyn tapaýyn
Seniñ göreçleriñ iñ çuñlugyndan...
Tanyş alamatlar duşmady maña.
Saýgaryp bilmedim
Seretdim ýene.
Sen meniñ añymda galypsyñ baky
Mährem gelin bolup,
Näzli gyz bolup,
Bu gün sen ene!
Süpürjek boldum men gözdäki ýaşy,
Ýene gözker gury eken.

Kiçijik derdimi gözledim ondan,
O gözlerde bolsa giden bir dünýä!..
Ýeriñ öz okundan sypmagy mümkin,
Ynsan ene görejine bakmasa
Älemi hiç bir zat ýandyryp bilmez,
Enäniñ gözýaşy ony ýakmasa.

Orazguly Annaýew
Türkmenistanyñ Halk ýazyjysy.