– Näme, bar gygyranyň biderek bolaýdymy? Bellän atyň sesiňi eşiden däldir.
Eşiden bolsa hökman ozardy – diýip, onuň çetine degdi. Oglan gaty görjek ýaly
etdi. Myratly içinden „Nähak ýere oglanyň göwnüni ýykdym. Özüm oglankam
gygyrmaýarmydym?! Onda-da nähili gygyrardym! Sesim gyrlyp giderdi”.
Üstünden 30 ýyl töweregi geçip giden günleri ýadyna düşen Myratlyň şol wagtlar
gygyran atlary ýadyna düşüp gitdi. „Kiçidag, Gindiguş...”
Myratly ýanynda, atlaryň sanawy ýazylan kitapça güýmenip oturan oglanyň egnine
elini goýdu-da „Gel, bile belläli” diýdi. Oglan möle gözlerini Myratla dikdi. Ol:
„Agam, seňem atdan başyň çykýarmy?” diýýýäne meňzeýärdi. Myratly derrew:
„Herimiz birini däl, iki bolup birini belläli” diýdi. Oglan göwünli-göwünsiz indiki
çapyljak atlaryň sanawyna seretdi. Myratly:
– 5-nji belgi näder öýdýäň? – diýdi.
– Ýok, 4-lük ondan güýçlüdir, Akmaýaň galan gezegi ýok – diýdi.
Soň atlar tomaşaçylaryň öňünden geçmäge başladylar. Dogrudanam, Akmaýa
garşydaşlaryndan has gujurly görünýärdi. Myratly oglan bilen razylaşdy.
Ine-de, jaň kakyldy, atlar ýaryşa goşuldylar. Myratly süňňüniň galpyldap ugranyny
syzdy. Arasynda ýylgyran bolsa-da, gözüni çapuwa goşulan atlardan aýryp
bilenokdy. Oglan „Akmaýa” diýip gygyrmaga başlady. Myratlam tas oňa
goşulşypdy. Töwereginden çekindi. Çagaly-çugaly, ullakan adam... Oglanyň welin,
töweregi bilen işi ýok. Hatda oňa töweregi ýok ýalydy. Bellän atyndan başga hiç
zat onuň gözüne görnenokdy.
Öňde 5-nji belgidäki at barýar. Akmaýa toplumyň içinde. 4-nji belgidäki atyň
yzyndan 7-nji belgidäki at ýetdi. Akmaýa 3-nji oruna geçdi. Atlar iň soňky
öwrüme ýakynlap barýarlar. Akmaýa iň öňdäki 7-lik bilen burun-burna. Oglan
aýlawy göçüräýjek bolýardy. Akmaýa azajyk öňe saýlandy. Myratlam gygyryp
ugrady. Öwrümden öwrülenlerinde atlar deňleşen ýaly göründi. Myratlam indi bar
zady unudypdy. Edil at gamçylaýan ýaly ellerini galgadyşdyryp, gyssanyp ugrady.
Ýüregi agzyndan çykaýjak bolýardy. 7-nji belgidäki ýene öňe saýlanjak ýaly
edýär. „Bol-a, janawar. Hany, haýda”.
Barynyň höwesi ozmakda bolan atlaryň boýunlary has uzan ýalydy.
Çapyksuwarlar ala köýnekleri bilen güle gonan kebelekleri ýatladýardylar. Emma,
hiç kimiň ýadyna kebelek düşenokdy. Pellehana ýene 100 metr galdy. „Gaýrat et.
Öňe geç ahyryn. Berekella, berkella. Gowşama. Haýda, ýeri, ýeri, ýeri” Akmaýa
her gezek öň aýaklaryny ýerden üzende Myratlam bärden „Ýeri” diýip gygyrýardy.
Olar bile goşulşan ýalydylar. „50, 30... Indi 7-lige eýgertmeýäs. Ozduk, ozduk”.
Myratly ýanyndaky deň gygyryşan oglany gujaklady. Oglanam ony. Ikisi iki
ýerden „Ozduk” diýip gygyrýardy... Birdenem Myratly özüne geldi. Oglanam
ýuwaşady. Ozanlaram, galanlaram ýuwaşadylar. Töwerekde eýýäm indiki
çapuwyň gürrüňi gidýärdi. Ýyljyraklap, erni gulagyna ýetäýjek bolýan möle gözl

oglan: „Agam, indi haýsyny belleýäs?” diýdi. Myratly ýylgyryp oňaýdy. Ol özüni
başga dünýäden gaýdyp gelen ýaly duýýardy. Ýyllar yzyna serpilip, oglanlygyna
dolanypdy. Az salymlyk. Bir minut 10 sekunt. Bu ýaňky atlaryň müň metr aralygy
geçmek üçin sarp eden wagtydy...
Indiki çapyşyga goşuljak atlar tomaşaçylaryň öňüne geldiler. Oglan ýene Myratla
gözüniň gytagyny aýlady. Myratly: „2-nji belgi” diýenini bilmän galdy. Oglanam
şony diýdi. Soňky çapyşyklaryň birinde welin, oglan ikisiniň arasyna jedel düşdi.
Hersi bir aty belledi. Myratlam, oglanam ýeň bererli däldi. Oglanyň: „Agam,
ýaşňyşýaň-how. Şol atyň ozjak gümany ýok” diýip janygmasyna, Myratly özüne
„agam” diýilýänini eşitmeýän ýaly, ondanam beter janygyp jogap berýärdi: „Men
bu atyň atasynyň çapanyny görüpdim. Oň ýaly ýyndam at ýokdy. Taýam edil özi,
seret, how”.
Atlar goşuldylar. Bu gezek Myratlyň zowzullaýyşy öňküleriniňem çeni bolmady.
Dünýesinde diňe atlar çapýardy. Bellän aty ozaýmalydy. Emma ol, topardan
saýlanyp çykybermeýärdi. Atasy beýdip çapanokdy ahyryn?! Turuwbaşdan gaçar,
yzyna at eýgermezdi. Myratly şoňa garaşypdy. Atlar öwrümden öwrülensoň
Myratlyň bellän aty bat alyp ugrady. Ol öňünden barýan atlaryň ýeke-ýeke
deňinden geçmäge başlady. Myratly bellän aty her garşydaşyny geçende „jana”
diýip gygyrýarmydy „haýda” diýip gygyrýarmydy – sesini has batlandyrýardy.
Pellehanadan geçenlerinde öňde ýekeje at galdy. Olam oglanyň bellän atydy.
Oglanyň içi gülýärdi. „Agam, gördüň gerek?” „Çapyksuwar ýalňyşdy. Başdan
goýbermelidi. Giç sürdi...”
Şeýdip Myratly birinde ozdy, birinde galdy. Ozsa-da, galsa-da gygyrman, „Hany,
haýda” diýip ellerini galgatman, bir çapuwam geçirmedi. Her çapuwda atlar, misli
Myratlyň oglanlykdan bäri geçen ýyllaryny yzyny külterlemek üçin wagtyň tersine
çapýan ýalydylar. Sekuntlaryň, minutlaryň däl, ýyllaryň tersine... Olar Myratlyny
her gezek oglanlygyna doladylar. Birdenem aýlaw gutardy. Myratly sähel salymda
şu günki gününe – 45 ýaşyna dolanyp geldi.
Märeke dagap barýardy. Tegelek gözli oglanjygam hoşlaşyp gitdi. Myratly onuň
adynam soramandyr. Içinden: „Adyň bärde nämä geregi bar – iki bolup janköýerlik
etdik bolany” diýdi. „Bolany... bolany...” diýip, pyşyrdady. Myratlyň göwnüne
ýüreginden bir zatlar sogurlyp giden ýalydy. Ýa oglanlygy ýaňkyja oglan bilen bile
gidäýdimikä? Ömri gaýtadan ýaşap bolanok diýýärler. Myratly bu gün şol kadadan
çykyp gördi. Kemerine dakylgy öýjükli telefony hernäçe „saz” çalsa-da, oňa elini
ýetiresi gelmedi. Dünýesi düýş ýalydy.
Birdenem biri arkasyndan gelip egnine elini ýetirdi. Myratly alniçigsi bolup yzyna
gaňryldy. Görse hälki, adynam sorap ýetişmedik oglany dur.
- Agam indiki aýlawa-da gelýäňizmi?
- Bilmedim-dä... Hä, näme?

- Gelseňiz men şu günki oturan ýerimizde boljakdygymy aýdaýaýyn diýdim.
- Hä...
Oglan mundan soň gidiberjek boldy. Myratly özüni dürsäp ony saklady.
- Adyňam aýtmadyň-a sen maňa?
- Myratly...
- Myratlymy? Oýun edýänä dälsiň?
Oglan Myratla düşünmän gözüni tegeläp durdy. Myratly onuň egninden gysdy.
- Ikimiz atdaş ekenigä! Menem Myratly.
Myratly oglana öýňüze düşüreýin diýen bolmaga çemeli. Biri on bäş, biri kyrk bäş
ýaşlaryndaky iki Myratly tirkeşip, maşynyna tarap ýöräp ugradylar. Belki-de
olaryň ikisiniňem ýaşy on bäşdir...

Hekaya gowy eken

Gyzykly eken