10:15 Mowzuk

1. Dinozawrlar reptiliýa ýaly bolupdyr.

Köplenç, dinozawrlary häzirki zaman krokodilleriňki ýaly deri bilen ullakan, iki aýakly süýrenijiler diýip göz öňüne getirýäris. Mysal üçin, Stiwen Spilbergiň "Jurassik Park" filminde olar şeýle görkezilýär. Kinofilmiň düşürilen pursatynda şeýle şekil ylmy taýdan dogry hasaplanýardy. Diňe häzirki zaman paleontologiki tapyndylar dinozawrlaryň hažžyklara garanyňda guşlara has köp meňzeýändigini görkezýär.

Olaryň köpüsinde, hatda meşhur trinozawrda-da perler bolupdyr.

Aslynda bu känbir geň hem däl, sebäbi köp guşlar dinozawrlardan gelip çykypdyr. Netijede, gorkunç jandarlar hakykatda ullakan, iri dişli we dyrnakly, ganatsyz towuklara ýa-da kiwi guşlaryna meňzäpdirler, şeýle-de guşlaryňka meňzeş ýörapdirler.

2. Piramidalar hemişe çägesöw reňkde bolupdyr.

Ähli kinofilmlerde piramidalar häzirki görnüşinde, çäge bilen örtülen sary reňkli görkezilýär. Emma faraonlaryň döwründe olar ak reňkde bolupdyr.

Piramidalary ak hek daşlaryndan gurupdyrlar we üsti tekizlenen daşlar Gün şöhlesini şeýle bir yzyna serpikdiripdir welin, piramidalara seretmek-de gaty kyn bolupdyr. Gizanyň piramidasynyň ýüzi gurlan wagtlary şeýleräk bolupdyr:

Wagtyň geçmegi bilen tekizlenen daşlar tekizligini ýitiripdir we çäge bilen örtülipdir. Eger-de siz Piramidalary ajaýyp gurluşyk hasaplaýan bolsaňyz, olaryň Gün şöhlesine ýagty saçan döwrüni göz öňüne getiriň...

3. Grek rowaýatynda Pandora gutyny açypdyr.

Grek mifologiýasynda Ýerdäki ilkinji aýal, bilesigeliji Pandora Zewsyň oňa tabşyryp giden, içinde dünýäniň ähli betbagtlyklary bolan gutysyny açýar. Näme edenine düşünen badyna Pandora gutyny ýapýar, emma oňa çenli eýýäm giçdi - gutynyň düýbünde diňe umyt galypdy.

Şondan bäri Pandoranyň gutysy/sandygy diýen aýtgy otrisatel häsiýete eýe bolup gelýär. Ýöne grekleriň birek-birege aýdyp berýän rowaýatynda hiç hili guty ýok.

Zews Pandora grekleriň zeýtun ýagyny saklamak üçin ulanýan küýzesini - pifosy beripdir.

XVI asyrda Erazm Rotterdamskiý Gesiodanyň Pandora baradaky hekaýasyny latyn diline terjime edende pythos diýen grek sözini pyxis(guty) diýen söz bilen çalşyrypdyr. Bu ýalňyşlygyň netijesinde"Pandoranyň gutysy" idiomasy döräpdir.

4. Geçmişde adamlaryň boýy has kelte bolupdyr.

Käbir adamlar gadym döwürlerde ýerde diňe ullakan adamlar ýaşapdyr diýýän bolsa, başgalar adamlar has kelte bolupdyr diýýär. Ýöne arheologik barlaglaryň netijesine görä adamlar geçmişde-de edil biziň häzirki boýumyz bilen deňräk bolupdyrlar.

Adam populýasiýasynyň boýy azda-kände üýtgeýär. Adamlar käwagt ösýär, käwagt keltelýär. Bu ýagdaý ýaşaýyş şertleri bilen bagly. Soňky 150 ýylda adamlaryň boýy 10sm-e golaý ösdi. Ondan öň bolsa keltelýärdi - irki Orta asyrlaryň başyndaky 173,4sm-dan XVII-XVIII asyrlardaky 167sm çenli.

Bu üýtgeşmeleri adamlaryň iýmit rasiony we saglyk ýagdaýy bilen baglanyşykly. Şeýlelikde boý wagta görä däl-de ýaşaýyş şertlerine görä üýtgeýär.