20:06 Mowzuk

Salam şu temany okajak agzalara!
Soňky günlerde Dark Wolf agzanyň tagallasy bilen açylýan "Tegelek stolly" temanyň üsti bilen saýtda açylýan temalaram köpeläýjek ýaly. Edil 2-3 güniň içindä ýetişdiribilmedim welin, "hiçden giç ýagşy" diýleni, maňa goýlan şerti ýerine ýetireýin.
Tema degişli "okuwlymy ýa-da bilimli" diýen temam bolmaly, ýyllar öň gozgan meseläm barada. Dark Wolfam meň sapaklaryma gatnaşýan ýaly edil, şu mesele boýunça okuwçylar bilen gürrüňdeşlik geçiripdim az wagt öň. Gürrüňimiň başyny aristokrat we oligarh diýen sözleri düşündirmekden başlasym gelýär (sadalaşdyrjak, ýöne detallara girip, monjuk gözleşip oturmaň, kesgitlemesini ýazybam bilerdim, ýöne gürrüň üýtgär). Gysgaça aýdanyňda, oligarh - baý adam, aristokrat - medeniýetli, bilimli baý adam.
Indi, tema girişeýin, hakykatdanam bilimli adam bilen diplomly adam barada gürlense, bir waka ýada düşýär. Bir edara bardym iş bilen, o wagtlar mejlisi iki palataly etmek barada agzalýan döwürleridi. O ýerde bolsa işgärlerden 4-5 sany adam şo barada düşünmän dawalaşýardylar, menem dokumente garaşyp duramsoň, birhilirägem bolsa gürrüňlerine goşuldym, syýasatyň terminlerini düşündirip başladym, men gürläp durkam başlygam çykdy-da olam soraglar berip başlady, garaz, diýjek bolýanym, syýasatdan düşünjesi bolmadyk adamlar syýasy edaraň başynda durlar. Şular ýaly ýagdaýlar diňe bärde däl, islendik edarada bar. Biziňkiler hemme zady ýüzleý bilýärler, ine, häzir men ýurdumyzdaky syýasy wakalary yzarlamaýaryn, o ýerdäkiler bilerler, ýöne wakalary yzarlamak bir başga, şol wakalara düşünip, seljerme bermek başga. Biziňkiler wakalary yzarlamaga, kitaby okamaga, işi ýerine ýetirmäge endik edenler, ýöne şolary näme üçin edýänine düşünmeýän, seljermeýän adamlar. Aslynda şular ýaly ýerde "puly köpüň oýny köp" diýip geçäýmämem bar. Pul gazanmagy esasy maksat edinýänler (häzir adamlaň arasynda ýoň bolan maksat) puluň bar zatdan üstün çykýandygy barada aýdarlar, bu hakykatdanam şeýle. Ýöne nirä çenli. Pully öküz bolanyňdan, pully ýolbars bolanyň has oňatdygyna düşünmeli ilki bilen. Ýaponiýa 19njy asyryň ahyrynda dünýäniň şol wagtky kolonial döwletleriniň täsirindedi, ABŞ ýaponiýany açdyrmak üçin goşun salýar, girýär, öz täsir astyna düşürýär. Ýöne ýaponlar uzak beýle ýagdaýda gezmeýärler, eýýäm şol wakalardan 30-40 ýyl geçenden soň döwründe Aziýanyň ýeke-täk kolonial döwletine öwrülýär. Jahan urşunda ýeňiji bolýar, Milletler Ligasynyň esasy 5 agzasynyň biri bolýar... Nädip?! Sebäbi ýaponlar öküz bolanyňdan ýolbars bolanyň has oňatdygyna düşündiler. Oligarh bolmak bilen uzaga gidip bolmajagyna akyl ýetirdiler, olar aristokrat boldylar. (Häzir eýle beýle diýip ownuk detallara girişip başlaýmaň, men hemme taraplaýyn goldamok olary).
Ýene bir zat aýdasym gelýär, kitap okaýan ýaşlar az diýýäs, kitap okaýanlar ozalam azdy, ýöne okalýady. Häzirem az, ýöne bar. Barybir adam beýnisi bilime teşnemikä diýýýärin. Ýylyň başynda täze klaslar berdiler, şolaryň birinde 1 okuwçym "bahaň tapawudy ýok, dawa edemok, okuwam gerek däl" diýýärdi, sesimi çykarmadym, ýöne şol okuwçy sapaklarda geçilýän temalara gyzyklanyp, soraglar berip başlady, şol sorag beräýse jogaplaýyn diýip özüm okap başladym, seretsem, ol okuw gerek däl diýýän çaga asyl kitaplary satyn alyp okaýanlardan eken (ýöne iňlis we türk dillerinde okaýar, türkmençe düşünmeýärin diýýär, şo ýeri biraz gynandyrdy). Ýaňky meseläme gaýdyp gelýän, bizde okadýanlar (diplomly mugallymlar) kän, ýöne näme üçin okadýandygyny bilýän maksatly mugallymlar az. Okuwa ýa kitaba höwessizligem şondan gelip çykýan bolmaly.
Ýene bir zat, "ölümden galan zadyň çäresi bar" diýýärler, şu zatlary düzetmekligem öz elimizde. Saýlaw siz bilen, oligarh bolmak isleýäňizmi ýa-da aristokrat?!

Mowzugy VIP edenler:

Ine bu başga gürrüň. Addushi düşündirdiň

Erkek.. diýäýmesemaý vkus, düşünjäň oňňadaý seň

Okamana yaltanyanay dos (like)

LIDER, okama sen oligarh aga, pul gazan diňe

Oligarh bolup aristokratlary işletmeli. Hem olar gazansyn hem men gazanaýyn 😎

Noobie, aristokratlar oligarhlara işlänok wasýam

Sowet döwrüniň bir şygary bardy "Hemme zady kadyrlar çözýär" diýilýän. Dogrudanda her işde özüniň işini bilýän, başarjaň ,ukyply kadrlar bolsa işler ugruna bolmaly. Indi "Hemme zady pul çözýär" diýen düşünje ýörgünli. Adamlar öz isleýän ýa ukyply ugrunda däl-de düşewüntli ugurda işlänlerini gowy görýärler. Şeýle bolansoň hemme zady çözýän kadyrlar diňe öz peýdalaryna işleýärler, halkyň peýdasy üçin dälde.

Chary, pul çözýär düşünje her wagtam bardyr-la, ýöne bilimiňem pul gerekçe gerekdigine düşünselerdä. Ine köplük bolup otyrsyň, dynç almaga barýaň, aristokrat bolsalar biznesi ösdürmegiň, pul gazanmaň ugurlary barada gürrüň ediler, oligarh bolsalaram gybatdyrda, aýdyp oturmaýyn detala girip. Soňky 1 ýylda hasam göz ýetirdim şol zada, kitap okaýan we şol barada seljerme berýän adam bilen oturmak we pully adam bilen söhbetdeş bolmagyň tapawudyna

... nokada goydym nam yazayyn gardašym

Oligarh - ýurdy dolandyrýan gatlagyň biznes wekilleri. Awtokrat ýa-da diktatura döwlet gurluşly ýurtlarda köp duş gelýär. Mysal: Rossiýa, Ukraina...
Ýerine ýetirýän işleri - ýurduň biznes pudagyny dolandyrmana dolandyryjy gatlaga ýardam edýärler. Biznes managerler.
Alyp barýan biznes modellleri - monopoliýa, döwlet emläklerini hususylaşdyr (Приватизация), döwletden gaýry goýulmasyz kömek almak (Субсидия) we eden-etdilik (Беззакония).

Aristokrat - barly gatlagyň wekilleri. Feodal ýa-da monarhiýa döwlet gurluşly ýurtlarda köp duş gelýär. Mysal: Angilýa...
Ýerine ýetirýän işleri ýurdy dolandyrmak üçin monarha ýardam edýär. Aristokrat derejäni diňe monarh (şa, şagyzy) berip bilýär, diňe şo-da alyp bilýär. Aristoktat bolmak üçin aristokrat çykyşly bolmaly, islendik adam aristokrat bolup bilmeýär. Eger-de aristokrat däl bolup aristokrat boljak bolsaň adatdan daşary gahrymançylyk görkezmeli. Mysal üçin: Tüçjar baý adam bolup aristokrat boljak bolsaň şanyň gaznasyna ummasyz mukdarda pul bagş etmeli ýa-da aristokrat gatlagy degişli kişi bilen öýlenmeli ýa-da durmuşa çykmaly. Peýdasy - barly gatlagyň gatnaşyk saklap bilmek, biznes gurap bilmek, monarh bilen görüşip bilmek ýaly aýratynlyklary bar.

Oligarh bilen aristokratyň kän bir biri-birinden tapawudy ýok. Ikiside dolandyryjy gatlaga ýurdy dolandyrmana kömek edýär. Bir tapawudy: aristokrat bolmak üçin maşgalaň barly maşgala bolmaly, oligarh bolmak üçin welin beýle däl. Islendik kişi hem bolup biler, diňe dolandyryjy gatlagyň wekiliniň ynamyna girip bilse bolany.

Atsyzatly, aristokratlarda bilim, medeniýet bar oligarhdan tapawudy ýene. Men şo tarap tapawudyny görkezmek isledim deňeşdirmede, seň diýýäniň ýalak detala girseň tapawutlaram, meňzeşliklerem köp aslynda.

Aristokratlaryň medeniýetsizem bar, bilimsizem. Ýewropanyň orta asyr taryhynda muňa mysal bolup biljek müňlerçe aristokratlar bar. Oligarhyň medeniýetlisem bar, bilimlisem. Muňa-da awtokrat gurluşly döwletlerde öz güýji bilen oligarh derejesine galan birnäçe biznesmenler mysal bolup biler. Emma, bu ikisi biri-birinden ýer we gök ýaly tapawut edmeýär. Ikisiniň edýän işi bir, dem alýan howasy bir, eklenç çeşmesi bir.

Atsyzatly, skopkamy okaman geçdkňmý, Aristoteliň deňeşdirmelerinden ugur alyp ýazypdym we diýjek bolan zadym ikisiniň tapawudyny açyp görkezmek däldi. Ýöne minnetdar, saýaňda tapawutlarynam öwrenip giderler mowzuga gelenler.

Mowzukdaky oligarh bilen aristokratdyň parhlanmasynda az hem hakykat bar bolsa-da, bu ol hakykatyň absolýutdygyny aňladmaýar. Barly, aristokrat maşgalada dogulmak çaganyň bilimine, medeniýetine uly täsir edip biler, emma, bu onuň özüni jentelmenlerçe alyp barýan ylymly-bilimli, medeniýetli adam boljakdygyna güwä geçmez. Edil, pes gatlagyň wekiliniň oligarh bolup, gözi puldan doýmaýan, açgöz, medenýetsiz adam bolmajagyna güwä geçip bilmejegi ýaly.

Biziňkiler hemme zady ýüzleý bilýärler, ine, häzir men ýurdumyzdaky syýasy wakalary yzarlamaýaryn, o ýerdäkiler bilerler, ýöne wakalary yzarlamak bir başga, şol wakalara düşünip, seljerme bermek başga. Biziňkiler wakalary yzarlamaga, kitaby okamaga, işi ýerine ýetirmäge endik edenler, ýöne şolary näme üçin edýänine düşünmeýän, seljermeýän adamlar.

Трудно заставить человека понять что-то, если ему платят зарплату именно за то, чтобы он этого не понимал
Эптон Синклер

Bilim hakda-da uzak bir zat ýazsa bolar, emma, kime gerek?! Diňe, hasyl getirmeýän ekin ekilmeýär, miwe bermeýän bag ideg edilmeýär diýäýmesem.

Atsyzatly, ine mowzukda diýiljek bolan tema şu barada

Atsyzatly, peýdasynyň bardygyna düşünseler ekerlerem, idegem ederler. Diňe düşünmekleri gerek giç bolmaka

Zorlap kitap okotsoňam amyna kodugumuň çagalary manysyna düşünmeýä...

Onnoňam jora aristokrata derek kulturalyja, medenýetlije baý, oligarha derek maddyýetçi, materýalist baý diýeňde goňşymyz Ännämäd agada düşünerdi-dä

BillyScalibur, sen şeýdip ýeňilleşdiräýsene. Annamäd bilen gyzyna. Men poka mekdepdäkileri alyp çykaýyn

Ýada aristokrat üçin Filomat, oligarh üçin wolso Plutokrat diýseň Ännämäd agaň gyzam düşünördü dä.