18:08 Mowzuk

Çaý —Dünýäde iň halanyp içilýän içgileriň arasynda çaý,megerem iň söýüp içilýän içgidir. Çaýyň rahatlandyryjy we bedeniňi gurplandyryjy täsiri bar. Onuň adam bedeni üçin berýän peýdasy barada –da köp zatlar anyklanyldy. Meselem,ýapon lukmanlary günde 9-10 çemesi käse çaý içmelidigini aýdýarlar. Olaryň geçiren barlaglaryna, günde 10 käse çaý içýän adamlar 3 käse çaý içýänlerden 5-7 ýyl uzak ýaşaýar.

Çaýy demlemezden ozal , çäýnegi gaýnag suwa çaýkamaly. Ony birazrak basyransoň içmelidir. Şeýle bolanda , şemmäniň düzümindäki ýokumly maddalar çaýa ornap , adam bedenine has siňňitli bolýar. Çäýnege atylan şemmäniň üstüne iki gezekden artyk demlenip içmek bolmaýar. Ýapon zenanlary çaýdan galan şemmäni bir gaba ýygnap goýýar. Olar şemmäni bir gaba ýygnap goýýarlar. Olar şemma ýylysuw goýup, süzýärler-de ýüzüni, boýnuny ,elini ýuwýarlar. Çünki şemmeden süzülip alnan suw deriniň ýaşlygyny saklamaga, ýygyrtlaryň ýazylmagyna ýardam berýär.

Gyşda bir käse gyzgynjak çaýyň lezzetem nämä degenok. Ýöne onuň dümewden açylmaga ýardamynyň ulydygyny bellemek gerek. Çopan telpek bilen garylyp demlenen çaýa bir azyrak gara burç, bir çaý çemçesi bal garylyp içmeli. Bu demleme dümewden hemde bokurdak agyrsyndan gutulmaga ýardam berýär. Onsaňam, dümewiň öňüni almak üçin limon, bal bilen gök çaý içmek hem örän peýdalydyr.

Ajy demlenen çaý bitmeýän ýaralary guramagyna hem oňaýly täsir etýär. Bir bölejik hasany ýyly çaýa batyryp, ýaranyň üstünde 3 minut çemesi wagt goýmaly.

-Gök çaýyň peýdasy känmi ýa-da gara çaýyň?
Gök we gara çaý bir çaý agajyndan alnyp, olar öz işleniş usuly bilen tapawutlanýarlar. Gara çaý uzak işlenme usulyny (fermentasiýa usuly) geçip, has doýgun reňkli we ýiti hoşboý ysa eýe bolsa-da, öz köpsanly peýdaly häsiýetlerini ýitirýändir. Çaýlaryň iki görnüşi hem ýokançlyklary ýok ediji häsiýete eýedir. Olaryň düzümindäki tanin bolsa damarlaryň berkleşmegine ýardam berse, teofillin gan damarlary giňeldip, gan aýlanyşygyny kadalaşdyrýandyr. Gök we gara çaýda diş syrçasyny berkleşdirýän ftor saklanýandyr.

Gök çaý, gara çaýa garanyňda bedeni zäherlerden gowy arassalaýar, öý tehniki enjamlardan çykýan şöhleleriň täsirini peseldýär. Bu häsiýetler çaýy howply täze döremeleriň öňüni alyjy serişde hökmünde ulanmaga esas döredýär. Gök çaýda saklanýan horadrenalin ýag çalşygyny kadalaşdyrmaga hem-de horlanmaga kömek edýär.

Soňky geçirilen barlaglaryň görkezişi ýaly, gara çaýda saklanýan polisaharidler gandaky süýjüniň derejesini kadalaşdyrmaga kömek edip, süýji keselli adamlar üçin peýdaly bolup biler.

Düzüminde saklanýan maddalara baglylykda çaýy köp içmäge garşy hem görkezmeler bolup biler. Onda saklanýan kofein ýokary gan basyşly we aterosklerozly adamlar üçin zyýanly bolup, bedenden magniý we kalsiý duzlarynyň ýuwulmagynyň hem sebäbi bolup biler.

Gök çaýda saklanýan polifenollaryň köp mukdarda ulanylanda bagyr üçin zyýanlydygy barada maglumatlar bar. Ýene bir gyzykly maglumat: gök we gara çaýda saklanýan teofillin bedeniň gyzgynyny ýokarlandyryp bilýändir. Şol sebäpli, bedeniň gyzgyny galanda köp çaý içmek ýagdaýyň has agyrlaşmagyna getirip biler.

Lukmanlaryň bellemegine görä, çaýyň peýdaly häsiýetleriniň ýitirilmezligi üçin süýjüli önümleri kabul etmän, onuň özüni içmek peýdalydyr.