13:11 Mowzuk

"EDEP EZIZ BOLANDA..."

Bu ajaýyp ýaşaýşyň çylşyrymly öwrümlerinde özüň bilen syrdaş, pikirdeş, mylaýym hem mähriban bolup bilen ynsan seniň gözüňe-de, göwnüňe-de yssy bolup görünýän eken. Meniň ýüregimden çykýän bu mähirli sözlerim gaýynenem Amanbibi daýza degişli. Ýaşaýşyň süýjüligi megerem, maşgala atly mukaddesligiň manysyna düşünip, tagamyny duýmakda bolsa gerek. Ýöne, adam üstündäki bagty duýmazak bolýar. Men muňa bir tanyş gelnimiň gaýynenesi bilen agzalalygu barada eşidenimde göz ýetirdim. Seredip otursam, gaýynenemiň adymy "ballym" diýip tutmasy, gyzjagazymy bagryna basyp, janyna deňäp otyrşy,hamala , ýanýoldaşymyň ejesi däl-de, meniň ejem ýaly bolup, syrdaş boluşy, işe gidenimde "Sag aman gel, guzym, çagaňdan arkaýyn boldajyk, arkaýyn işläber, hor etmerin!" diýip ugradyşy indi adaty bolaýmaly bir ahwala öwrülip gidipdir. Gowynyň gadry ýamanyny görende, eşideňde bilinýän eken. Ýaşaýşyň iň süýji zatlarynyň birek-birege bolan mähirden bolýandygyna düşünýärsiň. Elbet-de, "sene-menesiz" maşgala ýokdur. Käteler ogly bilen sözümiz azaşaýsa-da, özümize duýdurmazdan aramyzy sazlap goýberşini ýatlap oturşyma, oňa bolan söýgi-hormatym goşalanýar.
Hawa, halkymyzda "Gaýyn bilen geliniň topragy bir ýerden alynýarmyş" diýen söz bar. Gaýynym bilen aramyzyň sazlaşygyň barha berkemegine, onuň parhlylygy, geçirimliligi, hamraklygy, kalby päkligi, meniň bolsa, janym bilen her bir işde oňa uýýanlygymda, oňa ynanýanlygymda, ony sylaýanlygymdamyka diýýän. Hälki tanyş gelnime-de, men hut şulary aýtdym. Oňuşyklyk meselesinde-de, hemme zat parhlylykdan başlanýamyka diýýän. Gaýynlarmyzam eeil ejelermiz, enelermiz ýaly adamlardyr diýesim gelýär. Hut öz ejelermizem käteler bize gaharlanyp, gatyrganýan ýerleri bolýar ahyryn.
(Dowamy bar...)

Mowzugy VIP edenler:

2). Biz her bir işde parhlylygy eldenbbermän, edepliligimizi saklasak, maşgalanyň ýüki ýerde galmazmyka diýýän. "Edep" diýen sözde bolsa, ilimiz ajaýyp hüý-häsýetleriň edim-gylymlaryň iň owadanyny jemläpdir. "Gelin edebi" diýen jümlede bolsa, türkmençiligiň iň nepis ýörelgelerini inçeden yzarlaýan, köňül buýsanjy jemlenýär. "Gelin" sözi bilen halkymyz tämizlik, näziklik, owadanlyk, parhlylyk, işeňňirlik, mylaýymlyk, geçirimlilik, üşüklik ýaly sypatlary baglaşdyrýar. Ol häsýetleriň birini alyp, beýlekisini goýar ýaly däl. Bu häsýetleri bitewilikde özünde jemleýän maşgala gözi düşen adamlar "Gelin gören ýaly" diýýändir. Men bu ýerde ýaş gelinlere igenmegi maksat edinmändim. Men diňe bir zady nygtamakçy. Herki zadyň öz gelşigi bar. Ýaňky aýdan häsiýetleriň geline gezek gelende ençe esse zerurdygyny aýdasym gelýär.
Eli çeper, mylaýym häsiýetli, dili süýji gelinler her bir ojagyň, maşgalanyň bezegi, törleriň gelşigi. Türkmen gelini hemişe-de ojagy abat saklamakda, gün-güzerany dolamakda ýanýoldaşynyň ýakyn hemaýatçysy bolupdyr. On barmagyndan dür dökülýän, tikin-çatyn işleri bilen, maşgalanyň egin-eşigini timarlaýan, sähelçe zatdan her dürli tagam taýýarlaýan, çagalaryna edep-terbiýe berip, adamsydyr, gaýynlaryna hyzmata gaýym gelinlermiz halkymyzyň ýüzüniň tuwagy, öýüniň soltany bolupdyrlar.

Kyn şertlerde ýaşasalar-da, çydam-gaýratyny gaýgyrmandyrlar. Her bir işe yhlasly ýapyşypdyrlar. Yhlaslaryndan myradam tapypdyrlar. Sözümiň ahyrynda gülden näzik gözel gyzlarymyza ýüzlenip, şeýle diýäsim gelýär. Ähli gowluklaryň sakasy edep-tertiplilikde we düşünjelilikdedir. Siz ene-mamalarymyzdan miras galan gözel, ahlak sypatlary özüňize nusga ediniň! Gyz maşgalanyň gözelligi, onuň gylyk-häsiýetinde, edep-ekramynda jemlenýändir. Asyllylygy, halallygy, pes pälliligi, parhlylygy ýaran edinseňiz, kalbynda arzuw baryny besläp, geline garaşýan enäniň göwnüniň saýlany, goç ýigidiň ýüreginiň halany bolarsyňyz. "Maşgala baş-gala" diýilýändir. Onuň mukaddesligem, ýylylygam, öý-ojagyň diregi zenanlaryň, ýagny, gaýyn bilen geliniň mähribanlygyna, agzybirligine baglydyr. Goý, zyýarathana saýylýan öý-ojaklarmyz abat bolsun! Goý, sütüni, söýegi berk bolsun! Şeýle bolanda şol ojakda şatlygam bolar, rysgal-döwletem. Goý, agzybirligi hemra edinen mukaddes ojaklarda bala sesleri ýaňlanyp dursun!

(Gynansak-da, awtory belli däl...)