05:30 Mowzuk

Ol doguldy-da ulaldy. Dogulmak bilen ulalmagyň arasyndaky çagalyk wagtlary hakda onuň ýatlasam gelenokdy. Ýatlasa diňe kakasy göz öňüne gelýädi. Ýogsa-da onuň bu gün kakasy aýryldy. Mähelle üýşdi öýüne. Perzent hökmünde kakasynyň baş ujuna geçip aglamalydy welin ol jaýyň bir burçuna geçip otyrdy. Hawa ol şol burça geçip oturdy. Şol jaýyň şol burçy, hemişeki gizlenilýän burç. Göýa ol burç ony ähli howp-hatardan goraýan ýalydy. Näçe daňlar agarypdy ol burçda. Kakasynyň aýlyganç sesinden gorkup, ejesiniň yzyny üzmän, gygryp aglaýyşlaryndan gaçyp sygynylýan ýerdi ol ýer. Bu gün kakasy şol jaýda, şol ýatýan ýerinde ýene ýatyr. Onda bolsa şol çagalykdan galan gorky bar. Kakasynyň ýanyna barsa ýene ony elinden tutup süýräp zyňaýjak ýalydy.
Tabydy galdyrmalydy. Ýöne hiç kim el urasy gelenok. Ol pikirlerinden daşlaşyp töweregine göz aýlady. Biri kellesi bilen ümlese, beýlekisi göz-gaşy
bilen ümleýä. Biri-birine salyşyp durlar. Şol wagt ejesi:
---Ölýänçä-hä süýrediňiz, indi tabyt götermäge gezek gelende bir-biriňize salýaňyzmy?
---Bagyşlaň ýeňňe – diýip gapdalda duranlaryň biri tabyta tarap ýöredi. Ondan soň ýene ik-üç sany adamlaryň hersi bir tarapyndan tutup tabydy galdyrdylar.
Tabyt galdy, ol bolsa tabyty galdyran adamlara seredip ýene oýlandy.. Hawa, bular şol adamlardy. Kakasy lul-gammar serhoş bolup galan wagty şol
adamlar getirýädi öýüne. Bu gün ýene şolar iň soňky ýola alyp barýar. Täsin dünýe...
Ses etdiler...
---Waý, doganjygym gitd-ä-ä-ä...
---Waý, arkamyň dagy gitd-ä-ä-ä...
---Waý, oglum, söýenjim, daýanjym gitd-ä-ä-ä...
Tabyt salynan ulag ýuwaşyk bilen gözden ýitdi. Sesler bolsa heniz ýatanokdy. Garry enesi henizem: “Wah, oglum gitd-ä-ä-ä, söýenjimdi, daýanjymdy”
diýip ses edip aglaýady. “Özüni söýäp bilmeýän adam seni nädip söýesin ene?! Özün dälmi: “Ölmedem, dynmadymam” diýip ýören?!” diýesi geldi.
Ýöne dymdy. Şol wagt:
---A, gyz ataň öldi, ataň. Nä ýedi ýadyň aýadyna geldiňmi? Ýalandan bolsa-da aglan bolarlar. Eý heleý, gyza nähili terbiýe berdiň sen? – diýip kakasynyň
aýal dogany gygyrmaga durdy. Ol sesini çykarmady, özüne diýilmeýän ýaly äwmezçilik etdi.
---Gyz meňki, nähili terbiýelejegimi senden soramaryň. Çagada ýürek goýduňyzmy gyýylyp aglar ýaly. Çagalykdan görýäni uruş, taýak, sögünç. Mähir
görüpdirmi çagam. Ne il hatary okuw okady, ne il hatary garny doýdy çagamyň. Ne il hatary geýim geýdi. Atasy tapanyny serhoşlardan geçirdi. Iller bir
manat tapsa öýüne elter. Ol tapanyny köça taşlady. Humar oýnady. Kim gürlese-de sen gürleme – diýip ejesi içigip-içigip aglady.
Ol bolsa henizem pikirlenýär, çagalygyny ýatlaýar. Hawa ol çagalygyny ýatlaýar eger oňa çagalyk diýip bolýan bolsa. Iller çagalygyny ýatlasa ilkinji
geýen köýnegini, ilkinji geýen köwşüni ýa-da ilkinji oýnan oýunjagyny ýatlar. Ýa bolmasa-da ilkinji mekdebe baryşy, ejesi, kakasy bilen gezelenje
ginden ýerlerini ýatlar. Ol bolsa daýzasynyň gyzynyň geýýän köwüşleri könelensoň şolary iki gat jorap bilen geýişi, özüne uly bolan eşikleriň ýeňlerini
çermäp geýişi göz öňüne geldi. Şonda-da ol mekdebe barýanyna begenýädi. Sebäbi diňe şol ýerde ol özüni arkaýyn duýýardy. Onuň çagalygyndaky iň
gowy pursatlary diňe şol kiçijek oba mekdebinde bolupdy. Oňa mugallymlaryň öwgüli sözleri, alýan oňat bahalary teselli berýärdi.
Mähelle dargady. Ol bolsa henizem şol ýerde, henizem geçmişinden çykyp bilenok. Bir tarapdan özüniň aglap bilmän oturşuna gahary gelýädi.
Dogry-da, kakasy aradan çykarda haýsy gyz perzent aglaman durar?! Birdenem mugallymynyň: “Maýyplyk diňe beden taýdan bolmaýa. Ruhy maýyplyk
hem bolup biler. Ýüreginde duýgusy ýok adamyň maýypdan tapawudy ýok.” diýen sözleri ýadyna düşdi. Ol özüniň name üçin aglap bilmän oturanyna göz
ýetirdi. Ýüreginde hiç hili duýgy galmadygyna düşündi. Ol çaga bolmady, ullakan çaga boldy. Özi sagdyn emma ruhy maýyp çaga boldy. Ýeri, onuň günäsi näme?!

Aýsapar Emelowa